Inleiding
Meer en meer ouders komen klagen over de moeilijkheden die ze ondervinden
om hun kinderen luizenvrij te krijgen. Deze beestjes worden immers steeds meer
resistent tegen de klassieke luizendodende middelen. Het doel van dit artikel is
om een actueel overzicht te geven van de verschillende beschikbare antiluizenbehandelingen, informatie te geven over de oorzaak van een eventueel
therapie falen en de beste methoden voor het uitroeien van deze plaag.
Een besmetting met hoofdluizen is een veel voorkomend fenomeen. Luizen
hebben een voorliefde voor jonge kinderen tussen 5 en 11 jaar en voor meisjes.
Luizen dragen geen ziekten over, ze zijn dus niet synoniem met een slechte
hygiëne , zoals veel ouders nog steeds denken. Er zijn verschillende redenen
waarom een luizenbehandeling kan mislukken. de producten zijn niet altijd
werkzaam en daarbij worden ze ook niet steeds correct gebruikt.
Resistentieproblemen maken de keuze in de behandeling nog ingewikkelder. De
aanwezigheid van neten ( eitjes) verstoort de interpretatie van het resultaat: ze
kunnen immers, ook als ze dood zijn, aan de haren blijven kleven, dagen en zelfs
weken na de behandeling.
Beschrijving van de hoofdluis
De hoofdluis is een insect dat ongeveer 3 à 4 mm groot kan worden. Het beschikt over 6 poten voorzien van klauwtjes , waarmee ze
zich stevig aan het haar kunnen vastklampen. Een volwassen luis leeft ongeveer 1 maand . Ze voedt zich elke 3 à 6 uur met het bloed
van haar gastheer, en injecteert wat speeksel. Het is dit speeksel dat de typische jeuk geeft.
De vrouwelijke luis legt tot 6 eitjes per dag ( neten) , aan de haarbasis, dicht bij de hoofdhuid. De neten zijn ongeveer 1 mm lang en zijn
eivormig. Ze zijn doorzichtig of parelmoerachtig als ze recent gelegd zijn en ze bevinden zich dan dicht bij de haarbasis. Dode neten zijn
dan eerder mat en hebben een bruine of zwarte kleur. De neten komen uit na 6 à 10 dagen. Het lege omhulsel kan tot 6 maanden aan
het haar vast blijven zitten. Aangezien het haar groeit met een snelheid van 1 cm per maand, zullen de lege omhulsels en ook de dode
neten beter zichtbaar worden. Men zou zo gemakkelijk kunnen concluderen dat de besmetting nog aanwezig is en dit kan leiden tot
een herhaaldelijk en nutteloos gebruik van luizendodende middelen.
Overdracht
Luizen zijn niet in staat om te springen of te vliegen, ze kunnen alleen lopen of kruipen. De overdracht gebeurt hoofdzakelijk door
contact van hoofd tot hoofd. Aangezien een luis, verwijderd van zijn gastheer , niet lang kan overleven, lijkt een besmetting via besmette
voorwerpen ( mutsen, kammen, sjaals) veel zeldzamer. Als luizen in contact komen met water ( zwembad of bad) klampen ze zich sterk
vast aan het haar. De luizen die zich toch loslaten, drijven op het water en kunnen zo op een ander hoofdje komen.
INFO EN VRAGEN OVER LUIZEN :
tanja.debie@worldonline.be
LUIZEN - OM JE HAAR BIJ TE VERLIEZEN!
Preventief gebruik van luizendodende
middelen is af te raden. Het beste
hulpmiddel om te voorkomen dat een
besmetting zich uitbreidt, blijft de re-
gelmatige controle van de gezinsleden,
met behulp van een luizenkam. Elke
besmette persoon moet onmiddellijk
behandeld worden. Het is echter niet
nodig om preventief de andere gezins-
leden te behandelen (om het risico op
resistentie en bijwerkingen te vermij-
den).
De Luizenkam
De werkzaamheid van het kammen
hangt af van verschillende factoren.
Eerst en vooral moet er een geschikte
kam gebruikt worden : de afstand mag
niet meer dan 0,3 mm bedragen. Ook
de techniek van het kammen is
belangrijk.
• Kam het haar met een gewone kam
• breng een conditioner aan ( of olijfolie)
dit vergemakkelijkt het gebruik van de
kam.
• Kam het haar , streng per streng, van
haarwortel naar het haarpunt.
Verwijder de gevonden luizen. Spoel
en was de haren erna.
• Herhaal deze werkwijze elke 3 à 4
dagen, om zeker te zijn dat alle luizen,
uitgekomen na de laatste kambeurt,
ook gevangen worden.
• Doe zo verder tot er gedurende 2
opeenvolgende behandelingen geen
luis meer gevonden wordt.
Repellents (preventieve middelen)
In de handel zijn er ook repellents
beschikbaar. Wat betreft de
werkzaamheid is er voor deze
producten geen enkele studie
beschikbaar. Gebruik ervan wordt
afgeraden. Het repulsief effect van
bepaalde essentiële oliën ( rozemarijn,
lavendel) is nog niet aangetoond.
Diagnose
De diagnose van een besmetting met
luizen gebeurt op basis van de
aanwezigheid van tenminste één
levende luis in het haar. De
aanwezigheid van neten is niet
representatief voor een actieve
besmetting met luizen. De aanwezigheid
van luizen is soms moeilijk vast te
stellen. Het eerste teken van een
besmetting is jeuk, vooral in de nek en
achter de oren. Luizen zijn echter
moeilijk waar te nemen: ze houden niet
van licht en zijn meestal niet echt talrijk.
Kammen met een luizenkam kan
helpen.
Alle besmette gezinsleden moeten
tegelijkertijd behandeld worden. Een
week later moet men het haar
nauwkeurig onderzoeken. Als er na 1
week geen enkele luis gevonden wordt,
kan de behandeling stopgezet worden.
Om de besmetting te behandelen is het
belangrijk dat ouders die bij hun
kinderen luizen ontdekken, de school en
ander leefgemeenschappen inlichten.
Recente studies hebben aangetoond
dat producten op basis van
permethrine aanbevolen zijn .
Matathion of depallethrine zouden
eveneens doeltreffend zijn. De natuurlijke
pyrethrines zijn dit echter niet. Voor de
vele andere producten ( azijn, vlugoliën,
petroleum, elektrische kam) , zijn de
studies ofwel onbestaande, ofwel te
beperkt, zodat men momenteel geen
definitief oordeel kan geven over hun
werkzaamheid en gebruiksveiligheid.
De behandeling moet worden herhaald
na 1 week omdat de producten snel
luizendodend zijn, maar niet volledig
netendodend.
Lotions zijn te verkiezen boven
shampoos, omdat ze langer met het
haar in contact blijven en omdat ze meer
geconcentreerd zijn.
Sprays en lotions mogen niet gebruikt
worden bij astmapatiënten.
Weg van de gastheer kan een luis maar
1 of 2 dagen overleven. Kledingstukken
en lakens kunnen enerzijds gedurende
30 seconden in water van 60 graden
gedompeld worden , 15 min gedroogd
worden bij tem hoger dan 70 graden ,
enkele dagen in de diepvries gelegd
worden of 15 dagen in een plastiek zak.
Soms worden roosschilfers verward
met luizenneten. Men kan ze gemakke-
lijk onderscheiden: roosschilfers komen
gemakkelijk los van het haar, in tegen-
stelling tot neten die vast geklit zijn aan
het haar.
Dode neten of lege omhulsels kunnen
nog gedurende 6 maanden vastge-
hecht blijven aan het haar op een af-
stand van 2 tot 5 cm van de haarbasis.
De ouders denken dan onterecht dat
de besmetting nog steeds aanwezig is.
Ook de jeuk kan nog na een besmetting
gedurende een bepaalde tijd aanhou-
den.
INFO EN VRAGEN OVER LUIZEN :
tanja.debie@worldonline.be
Inloggen
Registreer
V&A
Zoek